Nikolas Kazakoğlu: BİR ESİRİN ANILARI, STRATIS DUKAS
-
Nikolas Kazakoğlu: BİR ESİRİN ANILARI, STRATIS DUKAS
BİR ESİRİN ANILARI
STRATIS DUKAS*Makale Yazarı: Kostas Akrivos
*Bu makale ROMAN KAHRAMANLARI Ocak/Mart 2013, 13. sayıda yayımlanmıştır.
#StratisDukas’ın bu romanı, Çağdaş Yunan Edebiyatı’nın 1919-1922 yılları arasında yaşanan Türk –Yunan savaşını konu eden romanların en önemlilerinden biridir.
Stratis Dukas, 1895 yılında #Ayvalık’ta doğdu. Atina’da Hukuk Fakültesi’nde okuyan yazar I. Dünya Savaşı’nın başlamasıyla tahsilini yarıda bırakmak zorunda kalır. Cephede yaralanınca Atina’ya döner ve #halksanatı konusunda uzmanlaşır. 1940-1941 döneminde Yunanistan-İtalya arasındaki savaşa subay olarak katılır, daha sonra ise #Almanistilası döneminde #MilliMukavemetHareketi’ne girer.
Zamanla Yunanistan’ın seçkin yazarlarından biri olmayı başaran yazarın eserleri arasında Gezgin (#Odiporos), Bir Azizin Hayatı-#YannoulisHalepas (O vios enos agiu), #Sera (Thermokipio), #Küpeler (Enotia) ve #İlişki (Desmos) romanlarını sayabiliriz.
Bir Esirin Anıları isimli romanın konusu gerçek hayattan alınmıştır. Dukas, roman kahramanını 1982’de #Pieria’nın #Stupi kasabasında tanıdı. Yaptığı bir seyahatte adı geçen kasabanın bir kahvehanesinde #NikolaKazakoğlu adındaki bir erkeğin arkadaşlarına anlattıklarına kulak misafiri olan yazar, Nikola’nın Yunan ordusunun mağlubiyetinden sonra hayatını kurtarmak için neler yaşadığını dinler, böylece yeni romanının konusunu bulmuş olur.
Romanın hikâyesi, İzmir yangınından sonra kahramanın tutuklanmasıyla başlar. İlk günlerde açlık, susuzluk ve zor yaşam şartlarıyla mücadele ettikten sonra bir arkadaşıyla kaçmayı başarırlar. Uzun eziyetlerden sonra bir değirmene saklanıp un ve zeytinyağı çalmak zorunda kalırlar. Korkunç güçlüklerle #Ödemiş yakınlarındaki köylerine yürüyerek dönen iki arkadaş orada hiç kimseyi bulamazlar. Köyde insan değil, yiyecek ve içecek bile yoktur. Çareyi bir mağaraya sığınmakta bulurlar. #Açlık onları tekrar değirmene sürükler; ancak bu sefer #değirmenci olayı anlar ve polise haber verir. Çaresiz nereye gideceklerini, ne yapacaklarını bilememektedirler.
Sonunda büyük bir karar alırlar. Tıraş olup Türk elbiseleri giyerler ve her biri başka bir yön seçip yeni bir hayat için yola koyulurlar. Roman kahramanımız şanslıdır. Thyra (#Tire) yakınlarında bir çobana rastlar ve ondan iş ister. #Çoban Hacımehmed adında bir ağanın sürüsünü otlatmak için onu yanına alır. Ağanın huzuruna #Behçet ismiyle çıkar ve kısa sürede onun sağ kolu olur. Ağa onun nerdeyse her işte çok başarılı olduğunu fark edince çok memnun kalır. Kahramanımız yeni evinde kendini rahat ve huzurlu hisseder; fakat zaman geçtikçe her şeyin ortaya çıkacağından korkmaya başlar. Türklerin dinî törenlerine katılamamaktadır; çünkü örf ve adetlerini tanımadığından ne yapması gerektiğini bilmez. Bursa’da yaşayan kız kardeşini ziyaret etmesi gerektiğini bahane ederek çiftlikten uzaklaşır ve #İzmir’e gider. Oradan sahte evraklarla bir gemiye biner ve karşıya, #Midilli’ye geçer. Midilli’de akrabalarını bulur ve hayatına devam eder.
Her yıl binlerce nüsha satan bu roman, okullarda da okutuluyor ve günümüze kadar hâlâ okurlarını duygulandırmayı başarıyor.
Dukas, romanında yalın, halkın konuştuğu bir dil kullanmıştır. Hikâyeye ne kadar insancıl bir bakışla yaklaştığını anlamak için iki noktaya değinmek yeterlidir sanırım. Yazar, romanının kahramanı Nikolas Kazakoğlu’yu tanıdıktan ve yaşadıklarını dinledikten sonra ona yanında çalıştığı Hacımehmed Ağa’ya bir mektup yazmasını tembih eder. Bütün gerçekleri içeren, insan sevgisiyle dolu bu mektup, “Bunlar Allah’ın bildiği şeylerdir,” cümlesiyle sona erer. Dikkati çeken diğer unsur ise Dukas’ın ithafıdır. Yazar: “Bu kitap benzer azaplar çeken Yunan ve Türk halklarına ithaf edilmiştir,” cümlesiyle iki ülke arasındaki insanlara dostluğu aşılamak istediğini daha kitap başlamadan gösterir.
Bir Esirin Anıları, savaşın insanları ayıran; ancak edebiyatın barıştırabilen unsurlar olduklarını vurgulayan belki de en güzel kanıttır.
* Stratis Dukas, Bir Esirin Anıları, (İstoria enos ehmalotu-Ιστορία ενός αιχμαλώτου), H. Yanaris Yayınları, Atina 1929, Belge Yayınları, çevirmen: Osman Bleda, İstanbul 2003.
** Roman, hikâye ve seçki yazarı Kostas Akrivos, iki okul kitabının yazılışında da katkıda bulundu. Eserleri değişik Avrupa dillerinde çevrilen yazar 1983’ten beri devlet liselerinde edebiyat öğretmeni olarak çalışmaktadır. Aynı zamanda Yunanistan Edebiyat Derneği üyesi olup edebiyat dergilerinde metinleri yayınlanmıştır. En önemli eserleri arasında Pandemonio, Ergenlik Törenleri (Teletes Enilikiosis) ve Alfons’u Kim Hatırlıyor (Pios Thimate ton Alfons) romanlarını sayabiliriz.
#ÇağdaşYunanEdebiyatı #BirEsirinAnıları #TürkYunansavaşı #konusugerçekhayattan #İzmiryangını
-
0 Replies
Sorry, there were no replies found.