Roman Kahramanları
Lidia: GECE’NİN KAHRAMANI…
-
Lidia: GECE’NİN KAHRAMANI…
“GECE”NİN KAHRAMANI…*
Makale Yazarı: Öner Ciravoğlu
*Bu makale ROMAN KAHRAMANLARI (Nisan/Haziran 2010) 2. sayıda yayımlanmıştır.
Trabzon’da Saray Sineması’nda izlediğim M. Antonioni’nin yönettiği film La Notte (Gece) o günden bugüne neredeyse 40 yıldır peşimi bırakmaz.
Bu filmin aslında tek çıkış noktası vardır: İnsanın çıkmazı. Biz filmde bu temayı biri daha baskın iki kahramanın yordamıyla kavrarız.
#Lidia ve #Giovanni. Birini #JeanneMoreau ötekini #MarcelloMastroianni canlandırır.
Filmin senaryosunu dilimize eşsiz özeniyle #ÜlküTamer çevirmese belki de o günlerde ben bu metni okuma gereği bile duymayacaktım.Evet, insanın ve dolayısıyla bireyin çıkmazı temelinde aşkın tükenişini bu senaryodan daha iyi anlatan bir metin varsa beri gelsin!
Öykü boyunca izlediğimiz günlük kaygılar, dostlarla olan ilişkiler, aşınmış yapmacık söz başları, burjuva alışkanlıklar, burjuva bönlükler, ruhu kuşatan cinsel doyum merakı, çağımızın türlü psikolojik eğilimleri sıra sıra bireyler etrafında örülmeye başlar.
Örneğin kapitalist düzenin yarattığı sanat koruyucusu zengin sınıf, bu sınıfın ortaya çıkardığı oyunbaz ve amaçsız bir genç kız olan #Valentina (#MonicaVitti)…Bir başka örnek, filmin açılış sahnesinde gördüğümüz hasta yatağındaki entelektüel bir dost: #Tommasso. #Adorno üstüne bir yazısı dergide yayımlanmıştır o sırada. Ama buna sevinmeye bile mecali yoktur. Hasta yatağında ziyaretçilerine umarsızca bakışı çağın nasıl da olumsuz yönde değiştiğini göstermesi açısından anlamlı bir açılış. Bu açılışla birlikte karıkoca çiftlerin (Lidia- Giovanni) hayata bakışlarını kavramaya başlarız.
Giovanni yazardır ve o gün yeni kitabının yayımlanışının ardından zengin #Gherardiniler‘de verilen bir davete katılır eşiyle birlikte. İkisi de mutsuzdur. Giovanni değişen dünyaya ayak uydurmaya çalışırken yazarlığın getirdiği yaratıcı düşünmeyi içselleştiremez bir türlü.
Lidia ise aşkın tükenişini tüm bedeninde duyumsar gibidir. Çevresine gitgide yabancılaşmıştır.
Yakın dostları Tommaso’nun ölüm döşeğinde olması sanki bu dünyada tüm iyiliklerin göçüp gideceğini simgelemektedir. Oradan üzgün ayrılır kocasıyla. Onun imza gününde bile etrafına hep bu düşüncelerle şaşırarak bakar. İyiler ölüm döşeğindedir ve biz çaresiz kalırız bu dünyaya karşı.
Lidia kocasına da şaşırarak bakar. Hastanede bir hasta kadın onu kolundan tutup odaya çekmiştir. Gherardinilerin evinde davetkâr Velantina’yı öpmeye kalkışmıştır.
Öyküyü özetlemekten çok Lidia’nın bir #kahraman olarak portresine bakalım yeniden.
#Sanayitoplumu, bireyin girişimciliğini ortaya çıkardığı gibi aynı bireyin toplumsal bir varlık olarak duyarlığını söndürmektedir. Lidia bu saptamaya uyan bir kahraman olarak işlenir öyküde. Tutkuyla bağlı olduğu #edebiyatçı kocasının, sanayi toplumunun boyadığı şu gri gökyüzü altında değiştiğini, ruhunun karardığını görmektedir.Lidia, çağımızın duyarlı kadınını kişiliğinde simgeleştirir. Yönetmen M. Antonioni, Gece’de geleceğe yankılanan bir çığlık gibi kahramanlaştırmıştır onu. Lidia’nın tepkilerini, edimlerini sekans sekans izlemek, âdeta kadın duyarlığının tüm alanlarını kapsayan bir antoloji gibidir.
Metni okurken sezdiğimiz, filmi izlerken gördüğümüz, o burunları sızlatan Jeanne Moreau bakışları, dudaklarının canlar yakan kıvrılışı başlı başına görsel bir şölen oluşturur.
Kahraman buna derim işte!
Öykünün sonunda Giovanni, yani Marcello Mastroanni, o ünlü “cool” duruşuyla olan bitene karşı tepkisiz kalmayacaktır. Son bir çabayla Lidia’ya umarsızca sarılmak isteyecektir. Aşkı yaşatmanın, ona son bir fırsat vermenin fiziksel çırpınışıdır bu!
Lidia tam bu sırada çantasından bir kâğıt çıkarıp okumaya başlar:
“Bu sabah uyandığımda sen hâlâ uyuyordun. O usul soluğunu dinledim; yüzüne düşmüş saçlarının arasından görünen gözlerine baktım… Bütün duygularım ayaklandı. Ağlamak, seni de uyandırmak istedim, çünkü öyle derin uyuyordun ki cansız gibiydin. Kollarınla boynun nasıl titrek, nasıl ılık, nasıl nemli görünüyordu gölgelerin içinde… Dudaklarımı o kollarına, o boynuna bastırmak, bastırmak istedim. Ama uykunu bozmak, seni kollarımda yeniden uyanık bulmak düşüncesi engel oldu buna. Kimsenin benden alamayacağı bir şeydi bu; böyle kalsın, daha iyiydi; benim, yalnız benim: Senin o ölümsüz, o kalıcı yatışın.”
Okudukça kendini duygularına kaptırır Lidia. Giovanni, mektupta anlatılanın kim olduğunu anlamak istercesine, Lidia’ya dikmiştir gözlerini. Lidia devam eder:
“Duru güzel bir görüntü vardı yüzünün ötesinde; ikimiz de hayatımın bütün yıllarını kaplayan, gelecek yıllarını, hatta sana rastlamadan, kendimi sana rastlamak için hazırladığım yıllarımı kaplayan bir başka boyutla yansımıştık o görüntüye. Yarattığı inanılmaz duygu da buydu zaten: Hep benim olmuştun, bunu ilk anlamanın duygusunu. Hiç bitmeyecekti bu #gece, hep sürecekti, hep yanımızda olacaktın böyle… Gövdeni sıcaklığıyla, düşüncelerinle, benim tutkularıma karışmış tutkularınla. O anda seni ne kadar sevdiğimi anladım, gözlerim yaşardı. Böyle sürüp gitmeliydi bu, yaşadığımız sürece böyle kalmalıydık… Sadece birbirimizin yanında değil, birbirimizin olduğunu da duyarak. Bu yaşamayı hiç kimse, hiçbir şey yıkamazdı; tek tehlike senin bana, benim sana alışmamızdı. Uyanmaya başladın sonra, uyanırken gülümsedin, kollarını boynuma doladın. Korkacak bir şey olmadığını anladım o anda; hep böyle kalacaktık, birbirimize zamandan daha güçlü bir bağla bağlanmıştık.”
Giovanni kim yazmış bu mektubu diye sorar. Lidia “sen” diye yanıtlar.
Gerçek bütün çıplaklığıyla ortaya çıkmıştır.#Trabzon #SaraySineması #MichelangeloAntonioni #bireyinçıkmazı #aşkıntükenişi #sanatkoruyucusu #zenginsınıf #iyilerölümdöşeğinde #önerciravoğlu
-
0 Yanıtlar:
Üzgünüz, hiçbir yanıt bulunamadı.