Roman Kahramanları
KAHRAMANIM PLATERO
-
KAHRAMANIM PLATERO
KAHRAMANIM PLATERO*
Makale Yazarı: Haydar Ergülen
*Bu makale Roman Kahramanları 2. sayıda (Nisan/Haziran 2010) yayımlanmıştır.
Benim kahramanım #Platero. Çağdaş #İspanyol şiirinin öncülerinden büyük şair, bu arada bir de #Nobel ödülü var, Juan Ramon Jimenez’in başyapıtı “Platero ile Ben”deki (çev: Akşit Göktürk-Ayşe Nihal Akbulut, YKY, 2007) Platero da benim başkahramanım. Gençliğimde okumuştum, sonra yitirmişim kitabı. Nasıl tekrar hatırıma geldi bilmiyorum, galiba eşekler üzerine kaynak toplarken, bir türlü yazamadığım iki yazı için, biri eşekler biri de kargalarla ilgili. Bir 10 yıl kadar önce o eski kitabı aramaya koyuldumsa da hiçbir yerde bulamadım. İki yıl kadar önce yeniden yayımlanınca “Allah eşeğini önce kaybettirir sonra yeniden buldururmuş insana” sevincini kelimenin tam anlamıyla yaşadım.
Kitabın altbaşlığı “Bir Endülüs Ağıtı”, kapak tasarımındaki #Endülüs köyünden başlıyor ağıt âdeta. “#Ozan ve Eşeği” diye de okunabilir kitap. Ozan da eşeğini şöyle tanımlıyor: “Platero, küçücük, tüylü, ipek gibi. Dokununca öyle yumuşak ki, bütünüyle pamuktandır dersiniz, hiç kemiği yok sanki. Yalnız gözlerinin kara parıltısı iki koyu pırlanta böcek sertliğinde.” (agy., s.15)
Evet, Platero ozanın can dostu bir #eşek. O duygu başka şairlere, başka çocuklara yani, hemen geçiveriyor, o başka çocuklar da kendi çocuklarına bu canlı duygu geçsin diye bu kitabı hiç unutmuyorlar. Benim çok sevdiğim üç eşekten biri Platero. İkincisi 1986 yılında #Kıbrıs’ta askerliğimi yaparken Girne-Lefkoşa karayolunda bir taşa bağlanmış olarak duran o güzel eşekti, 3-4 kez aynı yerde görmüştüm onu, belki de Kıbrıs’ın son eşeğiydi. Sonuncusu ise ünlü Fransız sinemacı #RobertBresson’un 1966’da çektiği unutulmaz “Au Hasard Balthazar” filmindeki #Balthazar’dır. Türkiye’de festivallerde “#SelamBaltazar” olarak gösterilmiştir. Uzattım, romanda, hayatta ve sinemadaki kahramanlarımdan üçü de o karagözlü eşeklerdir.
Kitabın ilk çevirmeni #Akşit öktürk önsözünde şöyle yazmıştı: “Platero ile Ben’deki her canlı yaratık bütün doğanın bir parçası olarak büyük önem taşır: Çocuklar, hayvanlar, çiçekler, otlar, vb.” Jimenez de Platero ile konuşmalarında doğayla bir iç konuşmayı sürdürmüştür âdeta ve Platore bir bakıma da bütün doğanın bir simgesidir.
Platero’nun niçin kahramanım olduğunu da, dostu, ozanı, can yoldaşı Jimenez açıklar aslında: “Neşeyle acının, Platero’nun bir çift kulağı gibi birbirinden ayrılmaz bir bütün olduğu bu küçük kitap kimin için yazıldı bilir misiniz?” Elbette “çocuklar için”. Evet benim kahramanım, tıpkı çevirmeninin de not düştüğü gibi “üzgün bir ozanla şen bir eşeğin öyküsü”ndeki şen eşek Platero’dur. Hem hepimizi çocuk yerine koyduğu için, hem de şair kederini biraz hafifletir diye sevdim onu. …
Bu yazıyı yazdım, sonra da “Roman Kahramanları” dergisi çıkınca, üstelik ilk sayısında da Hasanım Ali’nin, galiba #Hasali de diyebiliriz, Bin Hüzünlü Hasan bile diyebiliriz hatta, adını görünce birden bu yazıya birkaç satır daha eklemek gerektiğini düşündüm. Öyle deyince de Platero gözümde iyice ışıdı, iyice büyüdü ve iyice kahraman oldu. “Roman Kahramanları”nın birincisinde #HasanAliToptaş’ın, hat diye de okuyabilirsiniz, Alaaddin’i üzerine yazıları görünce, diğer kitaplarını da okumuş bir arkadaşı olarak, Tanrı ona da böyle bir kahraman nasip etsin diye diledim. Bir düşünsenize, hani şair de diyorlar o kabul etmiyor ama, siz hiç bu kadar şaire benzeyen bir romancı gördünüz mü, ben görmedim. Tabii bir de üzgünlüğüyle, üzgün duruşuyla da şaire benziyor, daha doğrusu bizde, doğuda şair imgesi öyledir, çok gülen insan, şiiri gülmese bile pek “şair” sayılmaz! #AkifKurtuluş hariç tabii! Diyeceğim, “#üzgünozan ve #şeneşeği” olarak herhalde Türkiye’de, Türkçede Platero’yu ya da bir benzerini yazmak en çok Hasan Ali Toptaş’a yakışırdı. Böylece onun romanları da biraz günyüzü görür, kahramanlarının ağzını bıçak açar, ne bileyim şöyle kelimelerin içinden şen kahkahalar değilse bile, gülüşler yükselirdi. Neyse tadında bırakalım, yoksa bazıları hat’ın romanlarını, kahramanlarını eleştirdiğimi filan sanır, şen’lik filan derken, onun romanlarından daha beter bir hüzün çıkar ortaya! #benimkahramanım #HaydarErgülen #JuanRamonJimenez #İspanyolşair #PlateroileBen #OzanveEşeği
-
0 Yanıtlar:
Üzgünüz, hiçbir yanıt bulunamadı.